บุญเดือนเก้า...บุญข้าวประดับดิน

หมวดหมู่ของบล็อก: 

             การทำบุญข้าวประดับดินก็เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับญาติที่ตายไปแล้ว ชาวอีสานถือเป็นประเพณีที่จะต้องทำกันทุกๆ ปีมิได้ขาด โดยได้กำหนดเอาวันแรม 15 คำ เดือนเก้า เป็นเกณฑ์ หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "บุญเดือนเก้าดับ" 



             การทำบุญข้าวประดับดิน เป็นประเพณีหนึ่งในฮีตสิบสอง นิยมทำกันในวันแรม 14 ค่ำ เดือนเก้า หรือที่เรียกว่า บุญเดือนเก้า บุญข้าวประดับดิน เป็นบุญที่ทำเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ เปรต (ชาวอีสานบางถิ่นเรียก เผต) หรือญาติมิตรที่ตายไปแล้ว


              วิธีดำเนินการ พอถึงวันแรม 13 ค่ำ เดือนเก้า ชาวบ้านเตรียมอาหาร มีทั้งคาวหวาน ได้แก่ เนื้อ ปลา เผือก มัน ข้าวต้ม ขนม น้ำอ้อย น้ำตาล ผลไม้ เป็นต้น และหมากพลู บุหรี่ไว้ไห้พร้อม เพื่อจัดทำเลี้ยงกันในครอบครัวบ้าง และทำบุญถวายพระภิกษุสามเณรบ้าง ส่วนสำหรับอุทิศให้ญาติที่ตาย ใช้ห่อด้วยใบตองกล้วย อาหารคาวห่อหนึ่ง อาหารหวานห่อหนึ่ง และหมากพลูบุหรี่ห่อหนึ่ง เย็บหุ้มปลาย แต่บางคนใส่ใบตองที่เย็บเป็นกระทงก็มี หรือหากไม่แยกกัน อาจเอาอาหารทั้งคาวหวาน หมากพลู บุหรี่ ใส่ในห่อหรือกระทงเดียวกันก็ได้ สิ่งของเหล่านี้ จะมากน้อยก็แล้วแต่ศรัทธา


          เนื่องจากว่าปัจจุบันภาระหน้าที่การงานอันเร่งด่วน ทำให้ประเพณีวัฒนธรรมเก่า ได้ "กลาย" ไปบ้าง แต่ลูกหลานชาวอีสานบางส่วนก็ยังคงมีความเชื่อที่ฝังแน่นในการทำบุญนี้อยู่ ทำให้ในเทศกาลนี้ของทุกปีจะมีชาวบ้านนำห่อข้าวน้อยสำเร็จรูปมาเตรียมไว้ขาย...


ตามอีฟไปซื้อของไหว้กันค่ะ ณ ตลาดเมืองอำนาจเจริญ (วิชิตสิน)



ไปตลาดโต้รุ่งกันต่อ



             มาแล้วต้องแวะร้านนี้ น้ำผลไม้สกัดเจ้าประจำ (แครอท 2 หัว แอปเปิ้ล 1 ลูก มะเขือเทศ 1 ลูก และสับปะรด 1 ซีก) ในราคา 30 บาท บางวันก็หิ้วมะเฟืองมาให้แม่ค้าทำให้กินได้ อร่อยมากๆ กินแล้วสวย อิอิอิ



           วันแรม 14 ค่ำ เดือนเก้า ตอนเช้ามืด คือ เวลาประมาณ 4 ถึง 6 นาฬิกา (ปัจจุบัน 6 ทุ่ม ตี 1ชาวบ้านก็ทยอยมาแล้ว) เป็นชุดๆไป พระก็สวดทั้งคืน หลังจากพระสวดมนต์กรวดน้ำเสร็จ ชาวบ้านก็นำอาหาร หมากพลู บุหรี่ที่ห่อใส่กระทงแล้วไปวางไว้ตามพื้นดิน วางแจกไว้ตามบริเวณโบสถ์ ต้นโพธิ์ ศาลา ตามกิ่งไม้หรือต้นไม้ใหญ่ๆ ในบริเวณวัด พร้อมกับจุดเทียนไว้ และบอกกล่าวแก่เปรตให้มารับเอาสิ่งของและผลบุญด้วย



            ข้าวประดับดิน ได้แก่ ข้าวและอาหารคาวหวาน พร้อมหมากพลู บุหรี่ที่ห่อด้วยใบตองกล้วย นำไปวางไว้ตามใต้ต้นไม้ แขวนไว้ตามกิ่งไม้ ตามบริเวณกำแพงวัดบ้าง (คนอีสานโบราณเรียกกำแพงวัดว่า ต้ายวัด) หรือวางไว้ตามพื้นดิน เรียกว่า "ห่อข้าวน้อย" พร้อมกับเชิญวิญญาณของญาติมิตร แล้วอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ตาย โดยหยาดน้ำ (กรวดน้ำ) ไปให้ด้วย



              วัดแถวบ้านหลังวัดเป็นทางสามแพร่ง มีดอนเจ้าปู่ และป่าช้าด้วย ฮ่าๆๆ คืนนี้เหมาะกับการ ล่า ท้า ผี มากๆ กรวดน้ำจุดเทียนเสร็จแล้ว จากนั้นก็ บ้านใครบ้านมัน โกยเถอะโยม...ฮิ้ววว จะอยู่ทำไมล่ะ




     หลังจากการยาย (วาง) ห่อข้าวน้อยเสร็จ ชาวบ้านจะกลับบ้านเพื่อเตรียมอาหารใส่บาตรในตอนเช้าของวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 หลังจากนี้น พระสงฆ์จะแสดงพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับเรื่องอานิสงฆ์ของบุญข้าวประดับดินให้ฟัง ต่อจากนั้นชาวบ้านจะนำปัจจัยไทยทานถวายแด่พระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์ให้พรเสร็จ ชาวบ้านที่มาทำบุญก็จะกรวดน้ำ อุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติ ผู้ที่ล่วงลับไปแล้วทุกๆ คน


ที่มา/อ้างอิงข้อมูลจาก...


http://www.isangate.com/local/kao_pradab_din.html


http://www.84000.org/anisong/25.html


http://www.lib.ubu.ac.th/html/report/ubontraditional/kawpradabdin-9.htm

ความเห็น

ขอบคุณคุณอีฟมากเลยค่ะ เป็นการเรียนรู้ประเพณีทางอีสานที่ควรสืบสานต่อไปให้ลูกหลาน ดีเองไม่เคยรู้จักประเพณีนี้เลย แปลกดี ทางใต้งานบุญเดือนสิบค่อนข้างขึ้นชื่อ

ประเพณีอีสานน่ะค่ะ ฮีตสิบสองคลองสิบสี่

ผู้เฒ่าผู้แก่ท่องให้ฟังตลอด แต่ก็ไม่ยักจำได้

เลยเขียนบล็อกเพื่อเตือนความทรงจำค่ะ :bye:

""

 

:love: ปีที่แล้วลูกชายได้แสดงละครประเพณีอิสานเรื่่องข้าวประดับดินนี้ค่ะ  แม่ก็ได้ความรู้เพิ่มค่ะ


ฮีตสิบสอง คลองสิบสี่ ยังจำได้ไม่หมดเลยค่ะ ถ้าไม่มีคนเฒ่าคนแก่แล้วคงยากจะเข้าใจได้ลึกซึ้ง

""

 

ร้านน้ำปั่นผลไม้รวม ผมเคยแวะซื้อกินตอนไปประชุม  อร่อยครับ รสชาดดีเลยทีเดียว

คุณต้นเป็นคนจังหวัดอะไรคะ :confused:

""

 

เพิ่งเคยได้ยินนี่แหละครับ

ความสุข อยู่ที่ ใจ แต่ก็ต้องใช้ เงิน

ขนาดลูกอีสานแท้ๆบางคนก็ไม่รู้จัก ไม่ได้สนใจแล้วค่ะ น่าใจหายเหมือนกัน

งานบุญทุกวันนี้คือหมายถึงมีมหรสพวงดนตรีการแสดง เอาไว้ตีกัน หรือจีบสาวแค่นั้นเองค่ะ

น่าสลดใจเหมือนกัน :sweating:

""

 

อีฟ..บุญเดือนเก้า ทำเอื้อยเดี้ยง..ขายปลาขายกบ จนหมดแรง...ทั้งปลีกทั้งส่ง..ขนาดมีเด็กช่วยอีกสองคน  ตาเที่ยงไข้ขึ้นเลย..สองวันแล้วนับตังค์ยังไม่เสร็จ..5555

 

สารทเดือนสิบ...จอง!...อิอิ  ไม่รู้จะมีเวลาหรือเปล่านะ...ขายปลาขายกบจนไม่มีเวลาลงบล็อก เหนื่อยมาก...มานับตังค์ซอยเอื้อยแน...เกี่ยงกัน

:love: ตาออนซอนเนาะ :uhuhuh:

นับตังค์จนหมดแรง :admire2:มีหลายกะส่งมาทางพี่้เด้อเงิน

""

 

หน้า